1-ámeliy jumıs: Python programmalastırıw tiline kirisiw

1. Programmanı qosıw hám birinshi adım
Dáslep, kompyuterińizde Python ornatılǵan bolıwı kerek. Birinshi programmanı jazıp kóremiz:

# Birinshi programma
print("Sálem, dúnya!")

Bul jerde print() funkciyası ekranǵa maǵlıwmattı shıǵarıw ushın qollanıladı.
2. Kommentariyalar
Pythonda kommentariyalar # belgisi menen jazıladı:
# Bul bir qatarlı kommentariya

print("Sálem")  # Bul qatardıń aqırındaǵı kommentariya

"""
Bul kóp qatarlı
kommentariya
"""

3. Ózgeriwshiler
Ózgeriwshiler - maǵlıwmatlardı saqlaw ushın qollanıladı:

# Ózgeriwshilerge mısal
atı = "Azamat"        # tekst
jası = 25             # san
boyı = 1.75           # haqıyqıy san
student = True        # logikalıq

print("Atı:", atı)
print("Jası:", jası)

4. Maǵlıwmat tipleri
Tiykarǵı maǵlıwmat tipleri menen tanısıw:

# String (tekst)
atı = "Azamat"
qala = 'Nókis'

# Integer (pútin san)
jası = 25
sanı = -10

# Float (haqıyqıy san)
salması = 75.5
temperature = -12.6

# Boolean (logikalıq)
student = True
úylengen = False

5. Arifmetikalıq ámeller

# Tiykarǵı matematikalıq ámeller
a = 10
b = 3

qosıw = a + b      # 13
alıw = a - b       # 7
kóbeytiw = a * b   # 30
bóliw = a / b      # 3.3333...
pútin_bóliw = a // b  # 3 (pútin bóliw)
qaldıq = a % b     # 1 (qaldıqlı bóliw)
dáreje = a ** 2    # 100 (10 nıń kvadratı)

print("Qosıw:", qosıw)
print("Alıw:", alıw)

6. Tekst penen islew

# Tekst operatsiyaları
atı = "Azamat"
familiya = "Berdimuratov"

# Tekstlerdi birikemlew
tolıq_atı = atı + " " + familiya
print(tolıq_atı)  # "Azamat Berdimuratov"

# Tekst uzınlıǵı
uzınlıq = len(tolıq_atı)
print("Tekst uzınlıǵı:", uzınlıq)

# Tekstti úlken hám kishi háriplerge ózgertiw
print(tolıq_atı.upper())  # AZAMAT BERDIMURATOV
print(tolıq_atı.lower())  # azamat berdimuratov