Wikipedia: Házirgi zaman enciklopediyası
Wikipedia – Wiki texnologiyasınıń tiykarında islengen internet oqıwshıları (paydalanıwshılar) menen avtorlar ushın biypul hám ashıq, kóp tilli onlayn enciklopedia.
Bul enciklopedia Wikimedia fondınıń www.wikipedia.org domeninde jaylasqan. Jobanıń iyesi hám onıń rawajlanıwına juwapker Wikimedia fondı bolıp tabıladı. Jobanıń termini “wiki” yamasa wiki (sayt dúziw texnologiyası) hám enciklopedia sózlerinen quralǵan. Házirgi waqıtta enciklopedianıń 285 tilde tarawları bar. Barlıq tillerdegi maqalalardıń ulıwma sanı 24 millionnan aslam.
Wikipedia saytına kirgen hár qanday paydalanıwshınıń
Sayttaǵı materiallar menen temalardı ózgertiwge huquqı bar. Wikipedianı tolıqtırıp, maqala jazıwǵa qatnasatuǵın turaqlı qatnasıwshılardı “Wikipediashılar” dep ataydı.
Wikipedia tariyxı
Dáslep 2001 jıldıń yanvar ayında Djimmi Welson hám Larry Sengerom iske túsirgen “Wikipedia” búgingi kúni internettegi eń úlken hám eń ataqlı maǵlıwmatnama bolıp tabıladı. Kólemi menen qamtıytuǵın temalar sanı jaǵınan “Wikipedia” dúnya tariyxındaǵı eń tolıq enciklopedia bolıp tabıladı. Onıń úlken artıqmashılıǵınıń biri – wikipediadaǵı maqalalardıń dúnyanıń túrli tillerinde bolıwı.
Sonday-aq wikipediadaǵı ayırım maqalalardıń mazmunı isenimsiz hám olrda anıq faktler bolmawıda múmkin. Sınshılardıń sózinshe materiallar isenimsiz dereklerge súyengen, jalǵan informaciyalar da bolıwı múmkin.
Wikipedia maǵlıwmatnama funkciyasın atqarıw menen bir qatarda, jiyi jańalanıp turatuǵınlıqtan ol tarmaq informaciya tasıwshısına aylandı.
Wiki termini eń birinshi ret 1995 jılı saytlardı túsindiriw ushın Uord Kanningem qollandı, Wikiwikiweb dep atalatuǵın eń dáslepki wiki sistemanıń terminin gavay tilinen awdarǵanda “tez” degen mánisti bildiredi.
Uord Kanningem hám onıń járdemshisi Boleuf ózleriniń “The Wiki Way: Quick collaboration on the web” kitabında “wiki” kontsepciyasın tómendegishe keltirgen:
• Wiki qálegen paydalanıwshıǵa sayttı ózgertiwge hám jańa betler dúziwge múmkinshilik beredi hám bunıń ushın veb-brawzerdi qollanıwǵa boladı.
• Wiki sisteması betler arasındaǵı baylanıstı támiyinleydi.
• Bir tekstti bir neshe ret ózgertiwge múmkinshilik beredi hám t.b.