Bir saltanatda ,zehinli, notiq, shoir yigit yashar ekan. Yigit saroyda kichik lavozimda ishlashiga qaramay , podshoh uning maslahatlariga quloq solardi.

Ammo uni vazirlar xushlamas edilar. “- Bizdek vazirlar turib, uning gapini tinglash ochiq-oydin haqorat ” – deb hisoblardilar.
Bir kuni vazirlar podshohga yigit ustidan arz qilishibdi:
- Ey yurt otasi, olampanohim, vazirlaringiz nomidan men sizga, bir qoshiq qonimdan kechishinigizni so’rab arz qilmoqchiman, – deb gap boshladi bosh vazir.
- Siz vazirlar xalq dardini so’zlaysiz. Shu sabab ko’pchilik bo’lib bekorga arz qilmaysiz. Marhamad, gapring, eshtaman – dedi podshoh.
- Saroyingizda bir yigit andishasizdir, bizning g’ururimizga tegdi. Ul yigit sizning yoningizda bemalol, betamizlarcha erkin gapirar ekan siz so’ziga quloq solasiz. Har kim hukmdorga maslahat beraversa, xalq vazirlar donoligiga shubha qilmaydimi? – dedi bosh vazir.
Qolganlar esa: “- olampanohim uni “oliy jazoga”ga torting”-dedilar.
- Uni “oliy jazoga”ga tortmoq xudbinlikdir, aslida. Yaxshisi siz u yigit bilan bahs yuriting, bahsda kim g’olib chiqsa o’ng qol vazirim bo’ladi. Shu shartimga rozimisiz bosh vazirim – dedi podshoh.
Bosh vazir esa o’ylamay –netmay rozi bo’ldi.
Yigit chaqirtirildi. Vazir esa shunday savol bilan yigitni yerga urmoqchi boldi :
- podshohimiz ko’zi-u, qulog’ini shunday boylabsizki , bizni yalangayoq bilan teng qildi.
- Yo’q,yo’q. Qirolimiz shunchaki “Dushmanni balanddan turib emas, teng olishib yeng” demoqchi bo’lganlar
xolos
- Ha, siz shoirligingiz bois so’zga chechansiz. Lekn fidokor emessiz. Biz
mamlakat uchun, podshoh uchun har narsadan kechurmiz. Siz
bular uchun bori-yo’g’ingizdan kecha olmaysiz.
- Yo’q adashasiz, men mamlakat hukmdori uchun emas xalq ma’rifatiati uchun, el farovonligi uchun fido bo’lishga tayyorman?! Bilinki go’zallikning intixosi bor, boylikning intihosi bor , umrning intihosi bor, hatto yerlarda ham intiho bo’ladi. Lek men tirik ekanman , qalamim intixo topmagay. Zero so’zlarim bilan madanyatimizga hissa qo’shgayman.
- Bu bilan siyosatchi vazirlarni loyga qorishtirib, o’zingizni oy deb bilmoqchi ekansizda?
Yigit sodda so’zlar orqasiga olam ma’noni yashirib, shunday javob qildi:

Also meni oy demang,
Teng qilmangiz, dog’i bor .
O’zingizni loy demang ,
Yer, suvning sanog’i bor.

Vazir, yigit bu bilan nima demoqchiligini anglayolmay, hayratda qoldi .
Podshoh esa ,, - So’zlaringiz nimani anglatadi? ” – deb so’ramoqchi bo’ldi-yu, ammo g’ururi yo’l qo’ymadi. Shunda shoh yigitning ziyrakligidan foydalanib dedi:
- Bunday javobdan o’zim ham hayron qoldim.
Podshoh nima demoqchiligini tushungan yigit shunday dedi :
- Men o’zimni oyga teng bilmayman. Chunki u uzoqda, bari bir qo'limiz yetmaydi. Hech kim unga teng emas, oy bo’la olmaydi. Yer va suv esa xalqimizni boqadi. Ular sizga ko’mak berib, siyosat yuritadi.
- Qoyil, juda tez va yaxshi javob berdingiz, – dedi podshoh.
- Men siz shunday shart qo’yishingiz, vaziringiz shunday savol berishini bilgandim,- dedi yigit.
Hamma uning donoligiga qoyil qoldi. Shunday qilib yigit uzoq yillar xalqiga manfaat keltiruvchi bosh vazir, podshohdan o’zining dono maslahatini ayamaydigan arbob bo’lib qolibdi.


Xalbayeva Shirinoy.